Wysokość kierownicy - najbardziej niedoceniany składnik geometrii?

Jaka jest Twoja ulubiona wysokość kierownicy? Jeśli potrafisz odpowiedzieć na to pytanie, nie musisz czytać dalej – idź na rower! Coś jednak czuję z tyłu głowy, że takich osób jest mniej, niż ciekawych seriali na Polsacie.

Szał geometrii progresywnej spowodował, że pierwszym parametrem, na jaki zwracasz uwagę w tabelce z geometrią, jest reach. Towarzyszący mu stack jest trochę jak Comic Sans – niby spoko, ale nikt nie traktuje go poważnie. Może dlatego, że wynikająca z niego wysokość kierownicy jest jedną z nielicznych rzeczy, jakie można w dość szerokim zakresie regulować po zakupie roweru?

Producenci zostawiają nam tę swobodę nie bez powodu. Właśnie o niej będzie dzisiejszy artykuł: jak ustawić wysokość kierownicy i dlaczego w ogóle warto się nią zainteresować?

Na wstępie definicja: przez „wysokość kierownicy” rozumiem odległość jej końców od ziemi, w tym przypadku ok. 1053 mm (to tylko przykład – nie sugeruj się tą wartością w swoich ustawieniach!).

Dlaczego wysokość kierownicy jest ważna?

Ponieważ wpływa na prowadzenie roweru poprzez:

• pozycję ridera (bardziej pochylona lub wyprostowana);
• rozłożenie masy (mocniej lub słabiej dociążony przód/tył).

…a to z kolei ma decydujące znaczenie dla takich kwestii jak…

Do tego dochodzi dopasowanie wysokości kierownicy do wzrostu (wyższy rider ⇒ wyżej kierownica) i prosta regulacja komplikuje się, jak fabuła wenezuelskiego serialu. Zwłaszcza w trail/enduro, gdzie priorytety nie są tak oczywiste, jak w XC czy DH. Tutaj trudno podać uniwersalną wartość, ale warto znaleźć swój ideał. Jak? Oczywiście eksperymentując!

Czasem można spotkać się z ideą dobierania wysokości kierownicy do wysokości siodła (z równą wysokością jako pozycją neutralną). Nie jest to całkowicie pozbawione sensu, ale jak to zwykle bywa – pozycja neutralna niekoniecznie musi być tą najlepszą akurat dla Ciebie.

Regulacja wysokości kierownicy – jak to zrobić?

Niewiele rzeczy da się w rowerze regulować tak łatwo, jak wysokość kierownicy (tylko siodło przychodzi mi do głowy). Umożliwiają to…

Podkładki pod mostkiem

Najbardziej oczywista, najłatwiejsza i darmowa metoda. Praktycznie wszyscy producenci docinają rury sterowe zostawiając 10-20 mm zakresu regulacji. Służą do tego podkładki pod mostkiem, które niestety po zakupie roweru zazwyczaj tam zostają… A tymczasem przełożenie części z nich nad mostek (a tym samym obniżenie kierownicy) zajmuje jakieś dwie minuty:

1. Zdejmij kapsel.

1. Wrrróć! Nie to zdjęcie! Zdejmij kapsel (wykręcając całkowicie górną śrubę).

2. Poluzuj śruby mostka na rurze sterowej…

…i ściągnij mostek z kierownicą (Pro-tip: jeśli rower wisi na stojaku serwisowym, amortyzator spadnie Ci na prosto na mały palec u stopy. Sprawdzone info.).

4. Przełóż podkładki. Jeśli robisz to pierwszy raz, polecam przełożyć wszystkie. Efekt będzie wyraźnie odczuwalny i zrozumiały – później łatwiej będzie Ci wybrać ustawienie pośrednie.

5. Załóż z powrotem mostek z kierownicą i dokręć kapsel, aż znikną luzy przy ruszaniu rowerem przód-tył na zaciśniętym przednim hamulcu.

6. Ustaw prosto kierownicę (to najtrudniejszy krok, przy którym będziesz marzył o laserowym wzroku Supermana).

7. Dokręć śruby mostka na rurze sterowej (zalecam klucz dynamometryczny – jeśli nie masz, po prostu postaraj się nie urwać gwintów i nie zgnieść rury).

Regulacja wysokości kierownicy podkładkami pod/nad mostkiem ma jednak dwie wady:

• zakres ograniczony długością rury sterowej – w najwyższej pozycji, obie śruby powinny zawsze obejmować jej koniec!
• wpływ na efektywną długość roweru – przy podniesieniu mostka o 10 mm, kierownica przybliża się do siodła o ok. 4 mm. Co może popsuć dzień, jeśli chcesz wyższą kierownicą „rozciągnąć” zbyt mały i niestabilny rower. Żeby tego uniknąć, wybierz drugą opcję:

Wznios kierownicy (rise)

Fabrycznie montowane kierownice najczęściej mają wznios ok. 20 mm, co w większości przypadków sprawdza się idealnie – zwłaszcza, jeśli ogarnąłeś dobór rozmiaru i przeznaczenia roweru do swoich potrzeb.

Jeśli jednak z jakiegoś powodu nie zaliczasz się do „większości przypadków” i zakres regulacji podkładkami okazał się niewystarczający, możesz wymienić kierownicę na:

• wyższą (40-50 mm) – do jazdy w bardzo stromym terenie, dla osób bardzo wysokich na zbyt małych rowerkach i/lub cierpiących na bóle kręgosłupa;
• niższą (0-10 mm) – dla miłośników podjazdów i niskich osób próbujących wpasować się w 29era.

Zmiana wzniosu kierownicy różni się od regulacji podkładkami tym, że nie wpływa na poziomą odległość kierownicy od siodła.

Rotacja kierownicy

Kąt kierownicy w mostku sam w sobie jest równie niedoceniany, co jej wysokość, na którą również wpływa. Ale nie tylko! Ma też znaczenie dla sposobu, w jaki trzymasz gripy, a tym samym pozycję na rowerze (wąsko/szeroko łokcie), komfort nadgarstków i… chyżość roweru przy składaniu w zakręty (jak określa to sam Arek Perin).

Pro-tip: Kąt najlepiej ustawia się na trenażerze – można wtedy obracać poluzowaną kierownicę w czasie „jazdy”, bez wybijania sobie zębów. Po zmianie pamiętaj o przywróceniu klamek i manetek do wyjściowej pozycji.

Wznios mostka

Sam kształt mostka może nie ma takiego znaczenia, jak za czasów 130-milimetrowych rurek ze starego namiotu, ale kilkumilimetrowe różnice jednak występują. Warto ocenić odległość osi kierownicy od dolnej płaszczyzny – choćby na oko, bo wartość kątową trudno porównywać między modelami o różnej budowie.

Pro-tip: Mostki o klasycznej konstrukcji (z kierownicą mocowaną od przodu, nie od góry) można bez żadnych przeciwwskazań zamontować do góry nogami – u szosowców i krosiarzy jest to wręcz narzucone przez modę. / Grafika: Slowtwitch.com

Wysokość sterów (stack height)

Większość sterów (w ramach danego typu) ma bardzo zbliżoną wysokość, ale zdarzają się modele z ogromną stożkową pokrywą, która ogranicza możliwość obniżenia mostka.

Pół biedy, jeśli jest to tylko podkładka, ale np. w niektórych FSA jest to integralna częścią sterów. W takim wypadku musisz poszukać dekielka o klasycznym, płaskim kształcie – co ze względu na (nie)dostępność, może skończyć się wymianą całych sterów…

Wysokość / skok amortyzatora (axle-to-crown)

Zmiana skoku widelca, żeby podnieść/obniżyć kierownicę wydaje się radykalnym krokiem, ale czasem może się wpisywać w większy upgrade nastawiony np. poprawienie właściwości na zjazdach.

→ Więcej: Rower EVO – jak dostosować rower do enduro

UWAGA! Żeby nie spieprzyć geometrii i nie uzyskać efektu odwrotnego do zamierzonego, zawsze trzymaj się zasady: skok fabryczny +/- max 20 mm!

Podsumowanie

Wysokość kierownicy to parametr równie niedoceniany, co zdolności aktorskie gwiazd porno, a – w przeciwieństwie do nich – bardzo istotny. Jego zmiana nawet o 5-10 mm wpływa na tak wiele kwestii związanych z zachowaniem roweru na szlaku, że wskazanie idealnego ustawienia jest niemożliwe. Dlatego wszystkie rowery mają możliwość regulacji – warto z niej korzystać! Zwłaszcza, że w podstawowym zakresie można to zrobić za darmo, w 2 minuty, nawet w połowie wycieczki na szlaku.

Zobacz też powiązane poradniki:

• Czy da się dopasować zły rozmiar ramy?
• Regulacja siodełka rowerowego w 3 krokach
• Regulacja zawieszenia – poradnik
• Geometria roweru MTB: o wpływie cyferek na jazdę
• Opony enduro #4: Jakie ciśnienie?