Top 10: Najciekawsze nowości trail/enduro/e-bike 2021-2022

Mimo problemów z dostępnością, 2021 obfitował w ciekawe premiery nowych rowerów na sezon 2022. W ramach podsumowania roku, zebrałem moje subiektywne top 10 najciekawszych nowości w kategoriach trail/all-mountain, enduro i e-bike (oczywiście zgodnie z tradycją, na listę składają się 22 pozycje).

Lista ma charakter niekomercyjny, a jej kolejność jest mniej lub bardziej przypadkowa – wszystkie te rowery są tak fajne, że nie byłbym w stanie ułożyć ich w kolejności od najlepszego. Kliknięcie w nazwę modelu prowadzi do strony producenta.

1. Trail / all-mountain

…czyli rowery o nieco łagodniejszym, bardziej wycieczkowo-zabawowym, niż racingowo-bikeparkowym charakterze (umownie skok 120-150 mm).

Canyon Spectral 29

Możesz stwierdzić, że przynudzam, ale subiektywnie Spectral 29 był dla mnie najważniejszą premierą roku, bo mocno nastawiałem się na jego zakup. Wprawdzie ostatecznie wygrał Pivot Switchblade, ale Spectrala na dużym kole (lub w wersji mullet, wprowadzonej pod koniec roku) nadal uważam za optymalny wybór do szeroko pojętego enduro w polskich warunkach – jest to rower, który sprawdzi się równie dobrze na łatwych flow-trailach, co na naturalnych trasach enduro i podczas wakacyjnych wypadów w Alpy. To taki VW Golf GTI wśród rowerów. Przystępny i zabawowy, ale o całkiem poważnych możliwościach.

Specialized Stumpjumper EVO Alloy

Wybitnie udane zawieszenie w nowym Enduro urzekło najbardziej hardkorowych riderów, ale do jazdy opisanej w powyższym akapicie w zupełności wystarczy standardowy FSR w połączeniu z ultra-progresywną geometrią. Dodatkowym smaczkiem są bardzo szerokie możliwości jej regulacji – nie tylko za pomocą flip-chipów, co w 2021 było (znowu) ostatnim krzykiem mody, ale też wymiennych elementów sterów. Pozwala to na uzyskanie nawet bardziej radykalnej geometrii od Enduro – lub bardziej wyważonej, jeśli lepiej pasuje to do Twoich tras. Wisienką na torcie jest schowek S.W.A.T. w dolnej rurze, pierwszy raz w aluminiowej ramie. Do tego Stumpy EVO Comp z metalu wypada zaskakująco znośnie pod względem ceny (jak na Speca). A jeśli możesz wydać więcej, w ofercie jest aluminiowy Elite na topowym zawieszeniu, co jest coraz rzadziej spotykanym (a bardzo sensownym) połączeniem.

Transition Spur

Powyższe modele w zasadzie jednym kołem stoją już w kategorii enduro, a tymczasem segment ścieżkowców w 2021 zdominował trend na rowery „downcountry”, czyli cross-country z mocno dopakowanymi możliwościami zjazdowymi. Moim faworytem w tej sub-kategorii jest Transition Spur, ze skokiem 120 mm i kątem główki ramy 66 stopni. Sądząc po testach, jego możliwości w prawdziwym terenie znacznie jednak wykraczają poza te cyferki. Rower ostateczny na długie dystanse, przygotowane trasy i flow-traile? A może idealny rower enduro dla kogoś, kto mieszka np. Poznaniu czy Warszawie…?

Santa Cruz Bronson

Z oferty Santa Cruza, „Bronek” zawsze przemawiał do mnie najbardziej – średni skok, koła 27.5″ i charakter bardziej nastawiony na frajdę z jazdy niż ściganie. Krótko mówiąc: to taki Spectral, czyli mój typ roweru. Nowy model 2022 jest jeszcze ciekawszy – zachował tył 27.5″, ale z przednim kołem 29″. Na mullecie nie kończy się jednak jego nowoczesność – świetna jest też geometria, z długością tylnego trójkąta rosnącą wraz z reachem. Gdybym miał sobie kupić Santa Cruza, zastanawiałbym się tylko nad kolorem (żartuję, żółty wymiata).

Scott Spark

Ja w tym roku kupiłem sobie nowy rower, a Scott kupił sobie całego producenta: szwajcarskiego Bolda. I w nowym Sparku szybko zaadaptował jego znak rozpoznawczy, czyli zawieszenie z damperem schowanym w rurze podsiodłowej. Scott jeszcze bardziej rozwinął integrację – karbonowy mostek i kierownica robią co mogą, żeby zamaskować spaghetti systemu TwinLoc. Spark nieco też przy okazji zmienił swój charakter, dołączając do nurtu downcountry (130/120 mm, 65,8 stopnia). Choć w sercu jest to dalej rower nastawiony mocno na podjazdy, tyle że tym razem w wersji maksymalnie technicznej i prowadzącej do ciekawych zjazdów. Ale najciekawsze pytanie brzmi: czy design pozostałych modeli podąży tą samą ścieżką…?

Rockrider AM100S

Płynne przejście od Scotta i Santa Cruza do… Decathlonu? Cóż, to bolesny upadek, ale bądźmy szczerzy, dużo więcej ludzi kupi Rockridera, niż Sparka, więc jest to równie istotna premiera – tyle że z innych powodów. W modelu AM100S nie ma absolutnie niczego ciekawego, ale w jego wypadku wystarczy brak grubszych fakapów – geometria trochę nadgoniła branżowe standardy, wyposażenie jest spójne, a całość kosztuje 7400 zł, pozwalając zacząć przygodę z enduro na fullu w cenie przyzwoitego hardtaila. Łatwo Rockridera wyśmiewać na tle 4-krotnie droższych konstrukcji, ale takie rowery też są potrzebne!

2. Enduro

…czyli hardkorowe rowery do ścigania się w zawodach i katowania miejscówek takich jak Finale Ligure (umownie skok 160-180 mm).

Cannondale Jekyll

Kategoria enduro w ostatnich latach trochę przycichła, ale w 2021 znów stała się odzwierciedleniem wszystkich najważniejszych trendów i nowinek. Nowy Jekyll, jak mało który rower, łączy je wszystkie w jednej platformie: czterozawiasowe zawieszenie z wysokim punktem obrotu (dzięki temu przy ugięciu koło „odsuwa” się od nierówności) z indywidualną kinematyką w każdym rozmiarze ramy oraz bardzo progresywną geometrię – długość chainstaya również rośnie wraz z rozmiarem. O ile nad sensownością koncepcji wysokiego punktu obrotu można polemizować, to testy na szlaku wykazują, że jako całość, nowy Jekyll pozostał na czele stawki rowerów do haratania i wygrywania zawodów – nawet, jeśli niepostrzeżenie stracił swoją tajną broń, jakim była możliwość zmiany skoku manetką. Jak widać, dobra kinematyka wystarczy – czy Scott mnie słucha? (oczywiście, że nie)

Norco Range

Jekyll nie był oczywiście jedyną nowinką w kategorii racingowych rowerów z high-pivotem. Model zahaczający o terytorium DH pokazało też m.in. Norco – choć kanadyjski producent zdecydował się na nietypowe połączenie tej koncepcji z wirtualnym punktem obrotu. Zawieszenie o skoku 170 mm jest kompatybilne wyłącznie ze sprężynowymi damperami, a z przodu można założyć dwupółkę, jeśli marzy Ci się podjeżdżanie na zjazdówce. Norco już od dawna dostosowuje geometrię i kinematykę zawieszenia do każdego rozmiaru oddzielnie, więc w nowym Range nawet już to nie zaskakuje – warto jednak pamiętać, że ten producent wciąż jest pod tym względem pionierem.

Devinci Spartan HP

Myślę że trend na wysoki punkt obrotu warto szczególnie podkreślić w kontekście nowości 2022, więc jedziemy dalej – tym razem w wydaniu Split Pivot, czyli po czterozawiasie i wirtualu mamy de facto jednozawias. Spartan HP przypomina Range’a, ale jego geometria jest ciut bardziej… przystępna? Rama umożliwia też montaż powietrznego dampera, jeśli zależy Ci na bardziej skocznym charakterze. W tym pomoże też bardzo krótki tył (425-435 mm), co w przypadku takiego zawieszenia ma sens, ze względu na wydłużanie się chainstaya wraz z ugięciem.

Pivot Firebird

Jeśli nie przekonuje Cię high-pivot (na przykład ze względu na dodatkowe skomplikowanie i hałas), ale chciałbyś mieć wszystkie pozostałe nowinki, czyli duży skok, progresywną geometrię i gwarancję, że rama w Twoim rozmiarze będzie pod Tobą działać dokładnie tak, jak powinna, rzuć okiem na gruntownie przebudowanego Firebirda. Jakość projektu ramy umieściła go na mojej liście życzeń, ale po teście przekonałem się, że – podobnie jak modele opisane wyżej – jest to rower znacznie przekraczający moje możliwości. Ale jeśli potrzebujesz sprzętu zdolnego wygrywać w EWS i masz skilla oraz trasy pozwalające to wykorzystać – polecam!

Prime Thunderflash

2021 był rokiem premiery długo przygotowywanych rowerów polskiej marki Prime, które pod względem jakości wykonania w całości karbonowych ram z marszu weszła do ścisłej światowej czołówki. Geometria też odzwierciedla bieżące standardy w kategorii enduro, brakuje jedynie zróżnicowania długości tyłu, ale przy zaledwie trzech dostępnych rozmiarach, wartość 445 mm jest wystarczająco dobrze wyważona. Biorąc pod uwagę butikowy charakter, miło zaskakuje cena – kompletny rower w najtańszej specyfikacji (czyli NIE ten ze zdjęcia) kosztuje 5 tys. euro.

Dartmoor Thunderbird CF

Zostańmy jeszcze na chwilę na polskim podwórku, na którym – jak widać – bardzo popularne są nazwy zaczynające się od „Thunder…”. Opisany wyżej Prime cenowo wygląda nieźle, ale pod tym względem z pewnością będzie musiał uznać wyższość Dartmoora, który w 2022 w końcu zacznie sprzedawać Thunderbirda. Tak naprawdę jest to cała rodzina czterozawiasowych ram: wybrany przeze mnie model karbonowy to rasowe enduro o skoku 170/160 mm. Oprócz tego dostępne będą dwa modele aluminiowe o bardziej hardkorowym przeznaczeniu: Superenduro (180/170 mm) oraz FR (180/180 mm, koła 27.5″). W zasadzie to ten ostatni jest najciekawszą premierą – kto w 2022 pokazuje prawdziwą freeride’ówkę na „małym” kole, nawet nie próbując jej reklamować jako rower enduro? Coś pięknego. Ostatnim członkiem nowej serii jest karbonowy elektryk E-Thunderbird na systemie Shimano EP8. Tak między nami, jaram się nim okrutnie – to może być jeden znajbardziej opłacalnych e-bike’ów na rynku.

Nukeproof Mega

Brytyjska marka pokazała też model Giga, który swoim przegięciem lepiej pasowałby do rowerów opisanych wyżej, ale moim zdaniem znacznie ciekawszy jest ciut łagodniej usposobiona Mega – choć brzmi to dziwnie w przypadku opracowanego dla Sama Hilla 29era o skoku 170/160 mm… Widać, że Nukeproof nastawia się na dużą popularność tego modelu – w ofercie są wszystkie warianty rozmiaru kół i materiału ramy. Szkoda, że po Brexicie na wybór tej marki zdecydują się raczej nieliczni, bo testy pokazują, że dołączyła ona do grona branżowych liderów (dotyczy to też bardzo chwalonego modelu Reactor)…

Radon Swoop

W kategorii marek wysyłkowych zdecydowanie większe szanse u klientów z Polski ma niemiecki Radon, który na tle Canyona i YT Industries, trochę mniej szaleje z cenami. Najbardziej hardkorowy Swoop zawsze był bardzo opłacalny, ale jego rama trąciła już myszką. Nowy model ma z nim niewiele wspólnego – został zaprojektowany całkowicie od zera. Nowa rama ma 170 mm skoku i jest dostępna tylko w wersji karbonowej. Fajnym rozwiązaniem jest kąt główki ramy regulowany niezależnie od reszty geometrii (63,5-65 stopni), co pozwala nieco przytępić agresywny charakter na bardziej płaskie trasy. Ceny startują od bardzo sensownych okolic 15 tys. zł.

YT Capra

Rowery YT Industries swego czasu były częstym widokiem na polskich szlakach – kiedy jeszcze dało się je kupić ;) Można jedynie mieć nadzieję, że dostępność gruntownie odświeżonej „kozy” będzie lepsza. Nowy model występuje w wersji 29″ i MX (czyli mullet, z tylnym kołem 27.5″), w końcu przyjmuje bidon i oferuje geometrię podobną do wszystkich opisanych wyżej modeli: bardzo płaską główkę, bardzo stromą podsiodłówkę, a do tego możliwość drobnej regulacji. Jest nawet dłuższy chainstay w większych rozmiarach ramy, choć zaledwie o 5 mm. Miłośników opłacalności zmartwi skasowanie wersji na ramie aluminiowej – dostępne są jedynie dwa gatunki karbonu różniące się masą.

3. E-bike

…czyli modele ze wspomaganiem, pasujące zarówno do kategorii trail/all-mountain, jak i enduro.

Specialized Turbo Levo

Na rynku e-bike’ów może się dziać co chce, a i tak najważniejszą premierą roku zawsze będzie nowa generacja Levo. Co tu dużo mówić, ten model od zawsze wyznacza kierunek dla całej branży. I choć jego najnowsze wcielenie jest bardziej ewolucją poprzedniego modelu, niż kolejną rewolucją, wystarczyło to do zachowania tytułu najlepiej dopracowanego elektryka na rynku. Wspomaganie po prostu działa jeszcze trochę płynniej, jeszcze trochę ciszej, a integracja i software są jeszcze trochę lepsze (wyświetlacz Mastermind na ramie w połączeniu z minimalistyczną manetką to rozwiązanie idealne). Największa zmiana dokonała się jednak w geometrii, która zmieniła Levo z uniwersalnego all-mountain w pełnoprawne enduro. Największa wada? Zaporowa cena początkowo najtańszego (hehe) modelu Pro. Dlatego równie ważną premierą były dodane pod koniec roku tańsze (choć zdecydowanie dalej nie „tanie”) modele Levo i Comp na aluminiowych ramach.

Orbea Rise Hydro

Drugą elektryzującą premierą była Orbea Rise, czyli pierwszy istotny przedstawiciel gatunku słabszych, lekkich elektryków, jaki poszedł w ślady Levo SL. Masę w okolicach 17-18 kg osiągnięto głównie dzięki mniejszemu akumulatorowi (360 Wh), bo silnik to standardowy (i bardzo dobry) Shimano EP8. Maksymalny moment obrotowy został w nim jednak ograniczony z 85 do 60 Nm, co pozwala na wyciśnięcie z małej baterii zasięgu porównywalnego z „pełnotłustymi” elektrykami, przy wrażeniach z jazdy bardziej zbliżonych do roweru bez silnika. Wygląda to bardzo ciekawie, a pod koniec roku zrobiło się jeszcze ciekawiej – do oferty wskoczył model Rise Hydro na aluminiowej ramie (która jest tak pięknie wykończona, że bije na głowę niejeden karbon – patrz wyżej) i z większym akumulatorem 540 Wh – taki rower w dalszym ciągu waży poniżej 20 kg, a oferuje już bardzo dużą swobodę w planowaniu wycieczek. Orbea Rise Hydro szybko trafiła do mojego top 3 najciekawszych elektryków na rynku!

BH iLYNX

Bardzo podobnym rowerem jest BH iLynx, którego premierę… zupełnie przegapiłem. Może to przez traumatyczne wspomnienia z innym modelem tego producenta, który najwyraźniej zatrudnił nowego projektanta – rower nie tylko wygląda dobrze, ma też w końcu dobrą geometrię. Za napęd odpowiada lekki customowy silnik 2EXMAG o momencie obrotowym ciut większym od Orbei (65 Nm), a biorąc pod uwagę sporą pojemność baterii (540 Wh), masa całego roweru na poziomie 16 kg imponuje.

Yeti 160E

2021 był też rokiem w którym w końcu piekło zamarzło – a przynajmniej tak niektórzy oceniali debiut Yeti w segmencie e-bike. Na tle nowego Levo, debiut ten był lekkim rozczarowaniem, bo w kwestii samego wspomagania Yeti nie wykazało się żadną inwencją, montując po prostu kompletny system Shimano EP8. Zagranie całkowicie bezpieczne, choć całkowicie nudne. Pozwoliło to jednak skupić się na czymś zupełnie innym: na zawieszeniu. Sześciozawiasowy system Sixfinity został opracowany specjalnie na potrzeby tego modelu – ze względu na umiejscowienie silnika, niemożliwe było przeszczepienie znanych z pozostałych modeli szyn Switch Infinity. Opinie testerów pokazują, że była to dobra droga, bo pod względem kinematyki 160E nie ma sobie równych… może poza Specem Kenevo SL działającym na bardzo podobnym systemie.

Specialized Kenevo SL

Odpowiedzialny za elektryki szwajcarski oddział Speca nie próżnował podczas pandemii. Poza nowym Levo (które można uznać za zelektryfikowaną wersję Stumpjumpera), pokazał też nowe Kenevo SL (które jest zelektryfikowanym Enduro), które zachwyciło testerów pracą zawieszenia. Zostało ono niemal bezpośrednio przeszczepione z analogowego odpowiednika, odróżniając w ten sposób Kenevo od prostszego Levo SL-a. Osobiście nie jestem przekonany co do sensowności tego roweru, bo w zastosowaniach bikeparkowych mały, niewymienny akumulator nie pozwoli zbytnio poszaleć (bardziej przemawia do mnie koncepcja dwóch baterii Canyona), ale nie zmienia to faktu, że w kategorii „e-bike, który jeździ i wygląda jak rasowe analogowe enduro”, Kenevo SL nie ma sobie równych.

Scott Patron eRide

Wyżej przy okazji nowego Sparka zadawałem sobie pytanie, czy inne modele Scotta też będą miały schowane dampery – pierwszą podpowiedzią w tym roku był model Patron eRide, czyli elektryk oparty na zaktualizowanym systemie Boscha. System ten sam w sobie zapowiadał się na bardzo ważną premierę, ale jedyną znaczącą nowością okazał się (wielki i ciężki) akumulator 750 Wh i może nieco poprawiony software (z większą możliwością personalizacji). Elementy sterują niestety nadal mocno odstają od konkurencji… Pewne decyzje designerów Scotta też budzą wątpliwości – z jednej strony mamy tu damper ukryty w górnej rurze, a z drugiej – pasującą jak pięść do oka pokrywę silnika ze zbierającymi wodę otworami wentylacyjnymi. Na pochwałę zasługuje jednak sposób montażu silnika znany ze Speca i Whyte’a – jest on obrócony do góry tak, żeby akumulator znajdował się pod nim. Dzięki temu jest on maksymalnie nisko (choć w tym przypadku nie aż tak nisko) i można go wysunąć do ładowania.

Kellys Theos F

Model ten miał premierę wcześniej, ale dopiero pod koniec 2021 pierwsze egzemplarze produkcyjne ujrzały światło dzienne – podobnie jak e-bike Yeti, Theos rodził się w bólach… Ale paradoksalnie Kellys ma lepszą wymówkę, bo jak na małą, słowacką markę, Theos jest wręcz szokująco innowacyjny, zdecydowanie bardziej od Yeti! Ma na przykład customowy akumulator o pojemności 720 Wh, ale najważniejszą nowinką jest tu materiał ramy. W przeciwieństwie do typowego karbonu, rama Theosa zamiast żywicy wykorzystuje materiał termoplastyczny (czyli taki bardziej typowy „plastik”…), zbrojony nie tylko włóknami węglowymi, ale też… ze stali nierdzewnej (też mi nowinka, wymyśliłem to w 2016). Taka struktura umożliwia automatyzację produkcji (która odbywa się w bliżej nieokreślonym zakątku Europy), według producenta jest też dwukrotnie bardziej trwała i odporna na uderzenia. Theos dostępny jest w wersjach o skoku 140 lub 170 mm. Obie mają koła w układzie mullet i bardzo nowoczesną geometrię (choć tylko w dwóch rozmiarach). Ależ bym to testował!

Bonus: Top 1, czyli rower, który masz w domu

Wszystkie te nowinki są oczywiście super fajne, ale myślę że w tym sezonie wszyscy zaczęliśmy traktować je z nieco większym dystansem („fajny, ale i tak nie będzie się dało kupić”) i bardziej doceniać rowery, które mamy pod ręką, które znamy na wylot i na których w każdej chwili możemy wyskoczyć na szlak, bez nerwowego zerkania na wydłużającą się datę realizacji zamówienia. Nasze własne rowery bardzo zyskały na wartości – zarówno dosłownie, jak i w przenośni!

→ Więcej: Jak zacząć sezon na nowym rowerze… bez jego kupowania?

Która z tych nowinek najbardziej wpadła Ci w oko?

• Canyon Spectral 29
• Specialized Stumpjumper EVO Alloy
• Transition Spur
• Santa Cruz Bronson
• Scott Spark
• Rockrider AM100S
• Cannondale Jekyll
• Norco Range
• Pivot Firebird
• Prime Thunderflash
• Nukeproof Mega
• Radon Swoop
• YT Capra 29 / MX
• Specialized Levo
• Orbea Rise Hydro
• Yeti 160E
• Specialized Kenevo SL
• Kellys Theos F
• Inna - napiszę w komentarzu

Zobacz wyniki

 Loading ...

Zobacz też:

• Wszystkie listy Top 10
• Geometria progresywna – co to znaczy w 2021?
• Bikeporn: Pivot Switchblade 2022 – mój nowy rower!