Menu
Menu Szukaj

Geometria progresywna

Long, low and slack – długo, nisko i płasko. Na tym w zasadzie można by ten tekst zakończyć, bo tak wygląda geometria rowerów, które dziś są uważane za nowatorskie, a jutro będą całkiem zwyczajne.

Długa rura, krótki mostek

Do tematu pierwszy na dużą skalę podszedł Mondraker. A w zasadzie Cesar Rojo – pracujący dla nich wtedy konstruktor-wizjoner. Albo rzucił okiem na motocykle, albo sam wymóżdżył, w każdym razie zaproponował, żeby maksymalnie skrócić mostek. I pisząc 'maksymalnie’, to właśnie mam na myśli – testowane były mostki o zerowej długości, a ostatecznie do produkcji weszły niewiele dłuższe, 10-milimetrowe.

Jeden z prototypów Cero Design, o zerowej długości / fot. Tyler Maine, Pinkbike
Jeden z prototypów Cero Design, o zerowej długości / fot. Tyler Maine, Pinkbike

Problem w tym, że mostek mostkiem, cyferki cyferkami, a w geometrii roweru najważniejsza jest pozycja, w jakiej „umieszcza” ona jadący na nim organizm. Rozłożenie masy, wyprostowanie sylwetki, możliwość wyciągnięcia się na podjazdach, zwieszenia tyłka na zjazdach czy dociśnięcia przodu w zakrętach. Przesunięcie kierownicy do tyłu o 40-60 mm (względem tradycyjnego mostka 50-70 mm) niewtajemniczonym może wydawać się niezbyt drastycznym ruchem, ale dla porównania, to jest tak, jakby wskoczyć na ramę za małą o dwa rozmiary. Czyli dość drastycznie.

Dlatego „straconą” długość kokpitu Cesar dołożył do górnej rury, która urosła właśnie o te 40-60 mm. Dzięki temu pozycja rowerzysty pozostała mniej więcej taka sama, a przednie koło pozostało z przodu, dzięki czemu:

  • zyskała stabilność roweru dzięki wydłużeniu bazy kół;
  • szybkość i precyzja sterowania poprawiła się dzięki krótkiemu mostkowi;
  • poprawiło się uczucie siedzenia „w rowerze” (a nie „na” nim), a tym samym pewność siebie w zakrętach i w sytuacjach podbramkowych – trzeba się solidnie przyłożyć, żeby przelecieć przez kierownicę;
Idea Forward Geometry, czyli „znajdź 5 szczegółów różniących te obrazki”. Jak widać pozycja rowerzysty pozostaje taka sama, nawet koszulka tak samo się fałduje. Nie musisz się obawiać większego wyciągnięcia na rowerze z powodu długiego reach.

 

Inne firmy nie poszły na razie w taką ekstremę, jak Mondraker, zresztą nawet ten ostatni trochę przystopował i obok radykalnego mostka 10 mm oferuje też bardziej normalny 30 mm. U konkurencji standardem jest 40 mm.

Jakich liczb oczekiwać?

Dla rozmiaru S efektywna długość górnej rury minimum 600 mm, a reach minimum 415-420 mm.

Każdy kolejny rozmiar to już tradycyjne 20-30 mm więcej.

Czemu po prostu nie kupić większej ramy?

Skoro super-hiper nowoczesne ramy są po prostu o jeden-dwa rozmiary dłuższe, to czy mogę po prostu kupić większą ramę? Możesz. Zanim geometria progresywna weszła do mainstreamu, wielu riderów tak robiło. Spodziewaj się jednak dwóch problemów:

  • wyższy przekrok, a tym samym większe ryzyko „strzału w kule” czy po prostu niższe poczucie bezpieczeństwa, jeśli jesteś początkujący i nie masz w lodówce słoiczków z… materiałem genetycznym. Just in case.
  • dłuższa rura podsiodłowa i problem z dopasowaniem sztycy regulowanej. Po prostu może się okazać, że nie uda Ci się wsunąć sztycy wystarczająco głęboko w ramę, żeby przy maksymalnym wyprostowaniu sztycy siodełko było na właściwej wysokości.
reverb geometria progresywna
Zbyt długa rura podsiodłowa może zbytnio ograniczyć możliwość wsunięcia sztycy regulowanej.

Dlatego też geometria progresywna wydłuża ramy nie zmieniając wysokości. Czasem nawet ją obniża, dając możliwość swobodnego stosowania sztyc o skoku większym, niż 125 mm.

Kierowanie się rozmiarem ubrań jest dobrym punktem wyjścia przy dobieraniu rozmiaru ramy.

Warto o tym pamiętać przy wyborze rozmiaru. Przez lata mogłeś się przyzwyczaić, że żeby mieć stabilnie prowadzący się rower, musisz kupić o rozmiar większą ramę, niż np. ciuchy, które nosisz (zakładając, że masz normalne proporcje). Teraz może się okazać, że przesiądziesz się z powrotem na „właściwy” rozmiar. Forumowe dyskusje trochę temu przeczą, ale moim zdaniem kierowanie się rozmiarem ubrań jest dobrym punktem wyjścia przy dobieraniu rozmiaru ramy.


 Naturalna ewolucja

Długość górnej rury i mostka to najważniejszy wyznacznik geometrii progresywnej, ale nie jedyny. Pozostałe parametry nie są tak spektakularną nowinką, a raczej wynikają z ewolucji roweru jako kompletnego systemu.

Płaski kąt główki ramy: 65-66°

Kiedyś standardem było 69-70 stopni. Żeby poprawić stabilność na zjazdach i w zakrętach, kąt sukcesywnie wypłaszczano, aż do poziomu 64-65 stopni, co jeszcze kilka lat temu było typową wartością dla rowerów DH. Wprowadzenie kół 27,5″ i wydłużenie górnej rury pozwoliło zatrzymać się na dość konserwatywnym poziomie 65-66 stopni i odstępstwa od tej wartości w rowerach enduro zdarzają się ostatnio wyjątkowo rzadko.

Stromy kąt rury podsiodłowej: 74-75°

Płaski kąt, np. 71º, ma dużą zaletę: odpowiedni wyprost nogi przy pedałowaniu jest osiągany przy mniejszej odległości siodełka od ziemi. Różnica wydaje się niewielka, ale spróbuj obniżyć siodło o 10 mm – czuć to! Ponadto mając płaski kąt rury podsiodłowej, stojąc na pedałach, siodełko zostaje bardziej z tyłu i mniej przeszkadza w balansowaniu ciałem.

I w związku z tym w geometrii progresywnej kąt jest skrajnie stromy :) A to dlatego, że zastosowanie sztycy regulowanej w zasadzie czyni powyższe zalety zupełnie nieadekwatnymi. Mając możliwość oddalenia siodełka o 125 mm przyciskiem na kierownicy, nie ma sensu tworzyć kompromisów oddalających je o 10-15 mm.

Stromy kąt ułatwia sprawną ucieczkę, kiedy znuży Cię konwersacja.

Na podjazdach fajnie mieć siodełko przesunięte mocno do przodu. Bardziej dociąża to przednie koło i ułatwia przejście do pedałowania na stojąco i sprawną ucieczkę, kiedy znuży Cię konwersacja.

Niski suport: <350 mm

W DH już dawno wpadli na to, że z nisko zawieszonym suportem rower jest bardziej stabilny i lepiej skręca. Po prostu nie ma lepszego sposobu na obniżenie środka ciężkości i stabilizację roweru, niż sprowadzenie osi suportu jak najbliżej poziomu osi piast. Bez orania korbami szlaków najłatwiej to osiągnąć w 29er-ach, ale już 650b znacznie to ułatwia w porównaniu do 26″.

Nie ma lepszego sposobu na obniżenie środka ciężkości i stabilizację roweru, niż obniżenie suportu.

W tym punkcie można by też wspomnieć o skróceniu główki ramy w połączeniu ze sterami zero-stack. Skoro stopy idą o kilkanaście milimetrów w dół, to i ręce powinny, podczas gdy większe koła automatycznie zwiększają odległość kierownicy od ziemi. Główki dłuższe od 130 mm i 50 mm podkładek pod mostkiem to już oldschool nawet w rozmiarach XL.

Krótki tył: <430 mm

Stabilność stabilnością, ale skręcić też czasem wypada i krótki tył bardzo w tym pomaga. Podobnie jak w wyrywaniu lasek, to znaczy w manualach i bunnyhopach. I ogólnie w przenoszeniu masy na tylne koło.

Moim zdaniem tyły niedługo urosną do ok. 440-445 mm, żeby zapewnić prawidłowe rozłożenie masy po wydłużeniu przodu. Prawdopodobnie będzie to zależne od rozmiaru ramy (Norco robi to już od paru sezonów). Ale póki co zależność jest prosta: krócej = lepiej.

Podsumowanie

Jeśli producent zastosował się do tego poradnika ;) to prawdopodobnie szybko to zauważysz w materiałach reklamowych po dużym natężeniu następujących słów w zestawieniu z „Geometry”: Forward, Race, Progressive, Turbo, Ninja czy co tam jeszcze szpece od marketingu nam zaserwują.

Zgłębiając tabelkę z cyferkami, powinieneś znaleźć mniej więcej coś takiego:

  • długa górna rura: co najmniej 600 mm w rozmiarze S, reach minimum 420 mm
  • krótka rura podsiodłowa: taka sama lub krótsza, jak w „klasycznej” geometrii dla danego wzrostu
  • krótki mostek: maksymalnie 40 mm
  • płaski kąt główki ramy: 65-66º
  • stromy kąt rury podsiodłowej: 74-75º
  • krótki tył: 420-430 mm dla kół 650b
  • niski suport: poniżej 350 mm

Czegoś zabrakło? Pisz w komentarzach :)


PS. Polecam Ci też lekturę trzech świetnych artykułów Chrisa Portera, w których wyjaśnia, i uzasadnia, skąd wzięła się geometria progresywna i w jakim kierunku zmierza:

nicolai chris porter geometria progresywna
Customowy Nicolai Chrisa Portera to już ekstremalny przykład realizacji założeń geometrii progresywnej / fot. Matt Wragg, Pinkbike
Subscribe
Powiadom o
guest

33 komentarzy
najstarszy
najnowszy oceniany
Inline Feedbacks
View all comments
Połyl Zejdek
Połyl Zejdek
9 lat temu

Długość dolnej rury to ciekawy parametr, niektórzy używają. No i baza kół, najlepiej z 1200:)

magicor
magicor
8 lat temu

Witam, świetny blog przede wszystkim! Do tej pory, zawsze wybierałem świadomie nieco mniejszy rozmiar ramy od teoretycznie zalecanego, własnie po to, aby mieć poczucie „siedzenia na rowerze” a nie „w rowerze” (moja koncepcja wynikała z podejścia: „to ja prowadzę rower” a „nie rower prowadzi mnie”). Koncepcja geometrii progresywnej burzy mój dotychczasowy pogląd i w dużej mierze przemawia do mnie, ale tak radykalne podejście jakie serwuje Mondraker jest dla mnie nie do przyjęcia. Zgadzam się na wszystkie nowe parametry, ale Reach dla rozmiaru S uważam, że powinien zostać, w okolicy 400mm, te 20mm więcej + nowe standardy kierownic (750mm+) ,powoduje za nawet na S , pozycja ridera jest mocno rozciągnięta, a to nie do końca mi odpowiada. Czy coś źle pojąłem albo przeoczyłem?

magicor
magicor
8 lat temu
Reply to  Michał Lalik

Hm… no mam dylemat, rozważam zakup YT Capra, według danych producenta przy wzroście 171 łapie się na S-kę ale tam efektywna długość górnej rury jest 557 a reach 400 z mostkiem 50, do tej pory nie miałem wątpliwości, ale ta nowa koncepcja geometrii progresywnej namieszała mi w głowie. Poproszę o „koło ratunkowe” :)

43q
43q
8 lat temu

czemu wg Ciebie Mondraker przegina? :)

ps. wygląd ich rowerów jest genialny :)

Michał Lalik
Michał Lalik
8 lat temu
Reply to  43q

O Mondkach testerzy często piszą, że ciężko je opanować – przednie koło jest tak odciążone, że „wyjeżdża” z zakrętów i trzeba jechać bardzo agresywnie i z przodu roweru, żeby rower się prowadził. Zresztą sam Mondraker zrobił kroczek wstecz i teraz praktycznie wszystkie rowery mają dość normalny mostek 30 mm.

WolnySlimak
WolnySlimak
8 lat temu
Reply to  Michał Lalik

Wielkie gratulację dla Ciebie Michale za świetną stronę, którą czytam z wielką radochą. Życzę wytrwałości i wysokich dropów:) Jednak pozwolę sobie nie zgodzić się z Tobą na temat długości mostka w Mondrakerze. Akurat od kilku miesięcy jestem posiadaczem Mondrakera Foxy XR rocznik 2014 rozm M 27,5. W momencie kupna był zamontowany mostek 35mm ale dostałem również ten zerowy, ściśle przeznaczony do Forward Geometry. Przed założeniem 0-ówki, wydawało mi się, że rower będzie nerwowy, ciężki do opanowania. Nic z tych rzeczy! Rower jest stabilny, mimo większych kół bardzo zwrotny, łatwiej nim zrobić bunny hopa. Absolutnie nie mam wrażenie zbyt szybkiej, nerwowej reakcji na skręty kierownicą. Może to dlatego, że jestem dość niski, 173cm i rama M-ka. 35-kę już sprzedałem, nie jest mi potrzebna:) Pozdrawiam.

Marek Krzyżanowski
Marek Krzyżanowski
8 lat temu

Czy jakaś firma ogarnęła ht z FG? Chętnie bym kupił. Ale z tego co widzę, szału nie ma. Nawet Whyte w pół drogi jest.

Marek Krzyżanowski
Marek Krzyżanowski
8 lat temu
Reply to  Michał Lalik

Właśnie, Vantage i Whyte – kąt główki 67 stopni. Szkoda bardzo.
Za to bardzo interesujący jest wskazana przez ciebie rama LAST-a, ale to 29er lub splusowany 27,5. Gdyby była wersja zwykłego 27,5, to zakładałbym konto na paypal.

Marek Krzyżanowski
Marek Krzyżanowski
8 lat temu

Ogólnie to faktycznie ht 29. Ale mam półtorej godziny na ścieżki (Rychlebskie i teraz Lipovskie) i tam wolę mniejsze koło. W tej chwili mam ramę 26 cali, ale przy moich 182 cm geo nie zachwyca, zwłaszcza, że nie jestem skoczkiem:

wysokość podsiodłówki: 405 mm
główka z amorem 140 mm: 67
podsiodłówka: 72
chainstay: 415 mm
efektywna długość górnej rury: 610 mm
reach: 423mm
stack: 579mm
suport: 330 mm

Tomasz Skrundz
Tomasz Skrundz
8 lat temu

Cześć. Gratuluję świetnej strony i konsekwencji.
Co sadzisz o rowerze CANYON Spectral al 7.9 (’29 )

Parametry poniżej
http://www.bike-magazin.de/mountainbikes/all_mountain/test-2015-canyon-spectral-al-29-79/a23393.html

Moje parametry:
184cm wzrost
Wewnętrzna długość nogi – 88cm
Od krocza do mostka – 65cm
Szerokość ramion 48 cm
Długość ramienia 65 cm

Czekam na Twoja opinie i spostrzeżenia. Pozdrawiam z polnocy Tom

Piotr Sz.
Piotr Sz.
7 lat temu

Mam takie pytanko, mam 180cm czy on one456evo z podsiodłówką 20″ bedzie za duży, reach to 420 a ett to chyba 617?

Piotr Sz.
Piotr Sz.
7 lat temu

powiem Ci przewertowałem twój tekst i jest super, ale ciężko mi to było sobie wyobrazić tą ramę zwłaszcza że wielki g się znam:), ale ta 20″ to dużo za duża się okazała z on one tylko 18

Rafał
Rafał
7 lat temu

Geometria progresywna, następny zabieg marketingowy. Rowery, na których się leży, nie dla ludzi w użytku amatorskim. Zaszczepiono blogerom sugestię a Ci powtarzają bzdurę i tak rodzi się nowa norma. Przecież chodzi tylko o zmniejszenie kosztów produkcji. Producenci zrezygnowali z produkowania rozmiaru XL :)

Adrian Kisiel
Adrian Kisiel
6 lat temu

Cześć
Pomożecie?
Mianowicie mam taki rower kona stuff 2004 rozmiar L prawie nowy i chciałem go dać synowi 154cm wzrostu 12 lat. Wczoraj na nim jeździł i wydaje się troszkę za długi, jest jeszcze z 1,5cm na siodełku możliwość przesunięcia
Pytania czy da się coś z tym zrobić?
co wymienić -> krótki mostek np 40mm/50mm + sztyca bez przesunięcia

Geometria się trochę zmieniła bo amortyzator był kiedyś wymieniany na epicon powietrzny i jest on o 1cm wyższy http://www.konabikeworld.com/2k4_catalog/PDF/2K4_Catalog_54-55.pdf

Adrian Kisiel
Adrian Kisiel
6 lat temu
Reply to  Michał Lalik

Ta L to 17cali to dziwna geometria była jak na tamte czasy

Tomo BB
Tomo BB
6 lat temu

Czy ktoś tutaj na rowerze jeszcze podjeżdża pod górę czy dla ogółu jazda na rowerze oznacza tylko zjazd w dół, zakręty, rozkładanie masy, dociążanie kół i tym podobne pierdy ? Może w ogóle zaprojektować rower o geometrii Harleya z przednim kołem wysuniętym półtora metra do przodu ? Mostek – po holere go wymyślili, wywalić mostek. To już jest nudne, nowe rowery idealnie nadają się do zjazdu, ale podjazd to tragedia, 5 km/h, wiszenie na kierownicy na każdym stromym podjeździe, a i tak podrywa przód. Ale przecież dzisiejszy ędurowiec nie przejmuje się tym bo po browcu i wypaleniu peta i tak prowadzi ewentualnie wsiada na kolejkę więc problemu nie ma. No cóż, rynek dyktuje warunki Tyle w temacie.

Mat
Mat
5 lat temu
Reply to  Tomo BB

Coś taki sfrustrowany… Przeczytałeś tekst o geometrii enduro na stronie poświęconej enduro. To tylko jedna z gałęzi MTB, nikt Cię nie zmusza do uprawiania tego rodzajubjazdy. Przecież XC nie znikło, ma się dobrze i większość rowerów w sklepach to XC/All Mountain. Już pomijam, że na endurakach też da się podjeżdżać i pewnie niejeden by Cię na enduro objechał i pod górę…

Pomnik Latający
Pomnik Latający
6 lat temu

Kolega TOMO BB ma rację w kwestii podjazdów. Ja akurat swoje już się na podjeżdżałem i przeszedłem pod zjazdy. Mam big hita kąt główki 65.5 na dzisiejsze standardy to taki endurak, i czy taki Big hit z 2009 roku nada się na zjazdy z boxxerem czy jednak kąt główki 65.5 to za dużo jak na zjazdówkę. A może to producenci popadają w skrajność wmawiając ,że ma być mniej bo tak jest lepiej.

Mateusz
Mateusz
5 lat temu

Cześć, zastanawiam się nieco nad sposobami na zwiększenie progresywności roweru. Jeżdżę na Nerve Al 6.0 120mm/120mm gdzie katalogowy kąt główki to 69,5, reach 418mm, a długość górnej rury to 587mm dla rozmiaru M. Na pewno wymienię kierownicę na 780mm i teraz kwestia mostka który aktualnie jest dość długi a myślałem o wymianie na 33mm i ostatecznie założyć tuleje offsetowe. Zacząłem się obawiać jednak, że całkowicie zepsuję geometrię i wyjdzie z tego takie nie wiadomo co. Na pewno wymienię kierownicę bo po prostu aktualna jest za krótka ale co myślisz o tak krótkim mostku i ostatecznie także tulei offestowych? Bez obaw uwzględnić to wszystko czy np. odpuścić tuleje albo mostek?

Mateusz
Mateusz
5 lat temu
Reply to  Michał Lalik

Tak, oczywiście wiem, że muszę bazować już na niezmiennych parametrach roweru ale po prostu chcę się upewnić, że krótkim mostkiem i ewentualnie tulejami nie popsuję tego co już jest. Przy dość krótkim reachu i skróceniu mostka pozycja na rowerze będzie bardziej wyprostowana i to jest okej? Mam na myśli czy po prostu nie będzie za krótko. Kąt podsiodłówki to 74 stopnie.

Mateusz
Mateusz
5 lat temu
Reply to  Mateusz

Ps. mam 176cm wzrostu więc M wpisuje się dla mnie idealnie.

Mateusz
Mateusz
4 lat temu

Hej, czy skrócenie mostka z 80mm do jakiś 35,45,50mm z dodaniem kierownicy 780mm zamiast 720mm przy dość krótkim reachu (około 418mm w rozmiarze M) nie wpłynie jakoś negatywnie na taką ogólną pozycję na rowerze przy zjazdach i podjazdach? Krótkie mostki są raczej domeną rowerów z dłuższym reachem i nie chciałbym zmianami pogorszyć sytuacji zamiast ją polepszyć.

Aleksander Szurpita
Aleksander Szurpita
4 lat temu

Przewertowałem wiele stron nt. różnic w geometrii klasycznej a progresywnej. No i muszę się poskarżyć że rysunek który ma pokazywać różnice jest nieco nie-precyzyjny (zresztą nigdzie nie znalazłem kompletnego). Przy obu wersjach nie widać różnicy pochylenia rury podsiodłowej. Najłatwiej mi sobie tą geometrię ogarnąć przyjmując że kierownica i siodełko zostają w tym samym miejscu. Jeśli dobrze rozumiem to wydłużenie rozstawu osi jest uzyskane nie tylko dzięki wydłużeniu przodu ramy ale również dzięki (wyprostowaniu ) rury podsiodłowej przesuwając suport i tylne koło do tyłu. Przez co odległość między środkiem ciężkości a tylnym kołem również ulega zwiększeniu i rowerem się lepiej podjeżdża. Jeśli ktoś ma link do dobrego rusunku to proszę podzielcie się.
Pozdrawiam

Odwiedź mój profil na
Instagram Top